کابل های زیر دریایی به هر نوع کابلی گفته میشود که در بستر دریا نصب شده باشد. با این حال، از آن جایی که اکثر کابلهای دریایی در بستر آبهای شیرین نصب شدهاند، بسیاری به اشتباه صرفا کابلهای نصب شده در بستر آبهای شیرین را زیر دریایی به شمار میآورند. این کابلها که برای انجام وظایفشان نیازمند شکلی ویژه از طراحی هستند، بخشهای وسیعی از بسترهای دریایی را به یکدیگر متصل میکنند. در حال حاضر تعداد 420 کابل دریایی در سراسر دنیا فعال است که این کابلها مسافتی برابر با 1.1 میلیون کیلومتر از بستر دریا را پوشش دادهاند.
انواع سیم و کابل برق با کیفیت را در سایت زیتون کابل مشاهده کنید
براساس آمار و آنچه بهعنوان نقشه کابلهای زیر آب در دسترس است، میتوان گفت که این کابلها به یک ارتباط سراسری در نقاط مختلف دنیا شکل دادهاند. به وجود آمدن این ارتباط سراسری توسط کابلهای نصب شده در زیر دریا، باعث شده که این کابلها کاربردهای ویژهای همچون برقراری ثبات در شبکه ی جهانی ارتباطات یا همان اینترنت پیدا کنند. صرف کاربرد کابلهای نصب شده در بستر دریا برای برقراری ارتباطات اینترنتی، اهمیت این کابلها و شبکه ایجاد شده توسط آنها را روشن میکند. با این حال، این کابلها کاربردهای وسیعتری نیز دارند که در ادامه بیشتر دربارهی آنها صحبت خواهیم کرد.
کابل زیر دریایی دقیقا به چه نوع کابلی گفته میشود؟
همان طور که گفته شد ، کابل های زیر دریایی انواعی از کابلهای ارتباطی هستند که در بستر دریا و یا زیر بستر دریا نصب شدهاند. این کابلها به وجود آورنده شبکهای متمرکز هستند که امکان انتقال دادهها از یک مکان به مکانی دیگر را فراهم میآورد. مبدا و مقصد دادههایی که توسط کابلهای زیر آب جابهجا میشوند، عموما خشکیها هستند.
این کابلها صرفا بخشی از شبکهی ارتباطات ایجاد شده هستند که همراه با سایر سختافزارهای بهکار رفته در این شبکه، مقدمات جابهجایی عظیم دادهها را فراهم میآورند. علیرغم افزایش نرخ ارتباطات ماهوارهای طی سالیان گذشته، بالای نود و پنج درصد از جابهجایی دادههای مرتبط با اینترنت توسط کابلهای نصب شده در بستر دریا انجام میشود.
بسته به تعداد فیبری که در بخش مرکزی این کابلها کار گذاشته شده، سایز این کابلها میتواند کم و زیاد شود. به غیر از مسئلهی تعداد فیبر، مهندسان و طراحان کابل های دریایی حین طراحی ساختار سختافزاری آن، محیط نصب کابل را نیز در نظر میگیرند. برای مثال، ساختار فیزیکی کابلی که در محیط شنی کار گذاشته میشود، متفاوت از ساختار کابلی است که در بستر سنگها نصب میشود. کابلهایی که در بخشهای مختلف بستر دریا کار گذاشته شدهاند از نظر ساختاری با یکدیگر تفاوت دارند. فارغ از کاربرد این کابلها که کم و بیش یکسان در نظر گرفته میشود، ساختار این کابلها همواره بهگونهای است که بدنهی کابل مانع از آسیب دیدن هستهی مرکزی آن شود.
دور تا دور فیبرهای نوری تعبیه شده در بخش مرکزی این کابلها، توسط یک تیوب نایلونی پوشانده شده و درون این تیوب نیز ژلی محافظ تزریق شده است. حفاظت از فیبرهای نوری تعبیه شده در این کابلها محدود به استفاده از نایلون و ژل محافظت کننده نمیشود. دورتادور این فیبرها و حفاظهای پلاستیکی، با فلزهای گالوانیزه شده، فولاد، مس و آلومینیوم احاطه شده تا فیبرها به هیچ عنوان تحت تاثیر آسیبهای محیطی قرار نگیرند.
از آن جایی که آسیب دیدن این فیبرها، جدای از دشواری و هزینهی تعمیر سرسامآور، باعث ایجاد اختلال در شبکهی ارتباطات میشود، دور لایهی فلزی را نیز لایهای پلیکربنی فراگرفته که همراه با فولاد و آلومینیوم اضافه، مقاومت مکانیکی کابل های زیر دریایی را افزایش میدهد. لایهی آخر نیز لایهای پلیاتیلنی است، که موجب افزایش مقامت فیبرها در برابر آب میشود.
ساختار ذکر شده، تنها نمونهای کلی از المانهایی است که برای حفاظت از فیبرهای نوری و محتویات کابلهای نصب شده در زیر دریا از آن استفاده میشود. مهندسان کابل های زیر دریایی، بسته به موقعیت محیطی یک بستر دریایی (اعم از کاربردهای تجاری، اقتصادی، توریستی و البته ویژگیهای جغرافیایی آن محیط)، سازوکارهای ویژهای را برای ضد ضربه کردن کابلهای نصب شده در هر بخش بهکار میبندند. این سازوکارها اگرچه وظیفهی کلی این کابلها را تغییر نمیدهند، اما روی چیستی آنها از نظر فیزیکی تاثیر میگذارند.
کابلهای زیر دریایی در چه مواردی استفاده می شوند؟
حال ممکن است این سؤال ایجاد شود که آیا کابل های زیر دریایی فقط برای برقراری ارتباطات اینترنتی طراحی شدهاند؟ اساسا بله؛ اما، تعریف اینترنت بسیار گستردهتر از آن است که فکرش را بکنید:
- می توان از کابل های دریایی برای ایجاد امواج نوری مستقیم خصوصی بین دو نقطهی انتهایی استفاده کرد. به این شکل از کاربرد این کابلها فیبر نوری نقطه به نقطه میگویند.
- میتوان از این کابلها برای ایجاد یک IP بینالمللی نیز بهره برد و بهکمک آن به یک INTELLECTUAL PROPERTY ارزشمند دسترسی پیدا کرد.
- برقراری شکلهای مختلف ارتباطات، همچون SMS، تماس ویدیویی و تماس تلفنی نیز امروزه وابسته به عملکرد کابل های دریایی است.
انواع کابل های زیر دریایی
انواع کابل ارتباطی زیر دریایی را میتوان به دو گروه تقسیم کرد:
کابل های زیر دریایی تکرار شونده
کابلهای تکرار شونده در سرتاسر یک مسیر طولانی کشیده میشوند. برای اینکه بتوان این کابلها را در امتداد یک مسیر طولانی نصب کرد، نیاز به قطعهای به اسم تکرار شونده هست. این قطعه هزینهی نصب را افزایش میدهد و در ازای آن شبکهی ارتباطی را گستردهتر میکند.
کابل های زیر دریایی غیر تکرار شونده
کابل های زیر دریایی غیر تکرار شونده، در مسیرهای ارتباطی کوتاه نصب میشوند. این کابلها نیازی به قطعهی تکرار کننده ندارند و هزینهی نصبشان کمتر است.
کابل های زیر دریایی چگونه نصب میشوند؟
نصب کابل های زیر دریایی اگرچه فرایندی سخت و دشوار است، برای برخی بسیار هیجانانگیز است. بسته به اینکه قرار باشد یک کابل در چه عمقی از آب نصب شود، ممکن است پای فناوریهای متفاوتی به کارِ نصب این کابلها باز شود. در سادهترین مثال، برای نصب کابل در اعماق زیاد، این ماشینها هستند که فرایند نصب را انجام میدهند. این در حالی است که اگر مکان نصب عمق چندانی نداشته باشد، از غواصان برای نصب کابل های زیر دریایی کمک گرفته میشود. فارغ از تکنولوژی بهکاررفته در فرایند نصب، میتوان کل این فرایند را در هفت گام اصلی خلاصه کرد:
- انتخاب سطح موقت برای نصب کابل؛
- کسب اجازه برای نصب کابل در بستر دریا، از مراجع ذیصلاح؛
- بررسی مجدد مسیر انتخاب شده، توسط طراحان کابل و مهندسان مربوطه؛
- طراحی یک سیستم کابلی مناسب برای نصب شدن در شرایط محیطی مدنظر؛
- مستحکمسازی محل نصب در نقاط موردنیاز و آماده سازی محیط برای قرارگیری کابل؛
- انتخاب سطح دائم برای نصب کابل؛
- هماهنگی با سایر نهادها، مانند خطور کشتیرانی و معدنچیان دربارهی نکات ایمنی مورد نیاز برای حفاظت هرچه بیشتر از مسیرهای کابلی.
پیچیدگی فرایند آمادهسازی محیط برای نصب کابل، موجب ضرورت همفکری کارشناسان مختلف برای به اتمام رساندن هرچه بهتر فرایند نصب میشود. متخصصان دریایی و مهندسان برق قدرت، نقش عمدهای در آماده سازی مسیرهای کابلی ایفا میکنند. کارشناسان سایر علوم همچون زمین شناسان، ژئوفیزیکدانان و اقیانوس شناسان نیز در به انجام رساندن فرایند نصب نقش دارند. کار نصب کابل های زیر دریایی در بستر اقیانوس، توسط مهندسان " special structure" انجام میشود.
اگر بنا به نصب کابلها در آبهای کم عمق باشد، مهندسان باید کارشان را بهگونهای انجام دهند که کابل در زیر بستر دریا دفن شود. بدین ترتیب خسارتهای احتمالی به حداقل خواهد رسید و نهایت حفاظت از کابل به عمل خواهد آمد. در حالت کلی، کابلهای نصب شده در بستر خاک توسط رسوبات حفاظت میشوند. در صورتی که امکان حفاظت از کابلها به وسیلهی رسوبات فراهم نباشد، پوششهای سنگی و بتنی مخصوصی طراحی شده و به زیر آب فرستاده میشوند تا فرایند حفاظت از کابلها را به انجام برسانند.
سخن آخر
امروزه مردم به لطف گستردگی دنیای ارتباطات، هر روز آگاهتر از قبل میشوند و ما این موضوع را مدیون کابلهای دریایی هستیم. اگرچه کابل های زیر دریایی، قطعاتی از دنیای فناوری هستند که موجبات گسترش دنیای ارتباطات را فراهم آوردهاند، کمتر کسی دربارهی این کابلها اطلاعات دارد. خیلی از افراد اصلا از وجود آنها بیخبرند و فکر میکنند برقراری اینترنت صرفا به لطف امواج رادیویی میسر میشود. آنچه در این مقاله گفته شد، چکیدهای بود برای شناختن بیشتر قطعاتی که نه تنها کسی چیزی دربارهشان نمیداند، بلکه کمتر کسی حتی شانس دیدنشان از نزدیک را پیدا میکند.