استفاده از کابل‌های مقاوم در برابر آتش که امروزه در بازار ایران به‌عنوان کابل نسوز عرضه می‌شوند، سال‌هاست که در جوامع پیشرفته رواج پیدا کرده‌اند. رواج استفاده از این محصولات در جوامع جهانی به‌گونه‌ای است که استفاده از آن‌ها از یک گزینه برای رعایت ایمنی، تبدیل به یک ضرورت شده است. به‌طور عمومی، ضرورت استفاده از کابل‌های مقاوم در برابر آتش زمانی روشن‌تر می‌شود که بخواهیم سیستمهای کاشف حریق، روشنایی اضطراری، سیستمهای برق اماکن عمومی و یا سیستمهای برق اضطراری را کابل کشی کنیم.
برای خرید انواع کابل برق روی لینک کلیک فرمایید.
به این نکته توجه کنید که واکنش کابل مقاوم در برابر آتش، بدین شکل نیست که تا ابد در برابر شعلۀ مستقیم مقاوم بماند. این کابل‌ها می‌توانند در تماس با شعلۀ مستقیم تا مدت زمانی معین دمای مشخصی را تحمل کنند. فارغ از موارد رایج استفاده که برای کابل‌های نسوز در سراسر دنیا رایج است، به‌کارگیری این کابل‌ها در سیستمهای ایمنی مانند سیستم اعلام حریق چه در ایران و چه در کشورهای دیگر به امری ضروری تبدیل شده است.
از طرفی با توجه به افزایش تراکم جوامع انسانی و زیاد شدن اهمیت رعایت نکات ایمنی در دل این جوامع، استفاده از سیستم‌هایی مانند سیستم اطفاء حریق، سیستم اعلام حریق و غیره به‌شدت رواج پیدا کرده و در نتیجۀ این موضوع، فروش کابل‌های مقاوم در برابر آتش هم افزایش چشمگیری پیدا کرده است.
فارغ از اینکه اصلاً به چه دلیل سراغ خواندن این مقاله آمده‌اید، شناخت کابل‌های مقاوم در برابر آتش به‌عنوان کالایی که نقش آن در جامعۀ انسانی روز‌به‌روز در حال افزایش است، خلاصه یک جایی به دردتان خواهد خورد. اگرچه روز‌به‌روز تنوع محصولاتی که به‌عنوان کابل مقاوم در برابر آتش در بازار موجود شده‌اند، در حال افزایش است، شما می‌توانید محصولات استاندارد را با پاسخ دادن به دو سؤال مهم از دل سایر محصولات بیرون بکشید.
- آیا کابل مورد نظر واقعاً در برابر آتش از خود مقاومت نشان می‌دهد؟
- چه میزانی از هالوژن در ساختار کابل مدنظرتان استفاده شده است؟
فارغ از پاسخی که برای این دو سؤال پیدا می‌کنید، استانداردهای مختلفی همچون IEC،BS و IEEE وجود دارند که می‌توانید به کمک آن‌ها به یک محصول درست و حسابی دسترسی پیدا کنید.
![کابل های مقاوم در برابر آتش]()
چگونه کابل‌ها را در برابر حرارت مقاوم می‌کنند؟
کابل‌های مقاوم در برابر آتش از نوع کابل خشک هستند و با اسامی مختلفی همچون کابل اعلام حریق، اطفاء حریق، نسوز و مقاوم حریق شناخته می‌شوند. این کابل‌ها انواع مختلفی دارند و بسته به نوع کابل، شکل و عملکرد آن نیز ممکن است دارای تفاوت باشد.
یکی از رایج‌ترین موادی که در ساختار کابل‌های مقاوم در برابر آتش به‌کار گرفته می‌شود، ماده‌ای به نام سیلیکون است. نکتۀ شایان توجه این است که مادۀ جادویی سیلیکون در ساختار کابل‌های عادی نیز به‌کار گرفته می‌شود. حال سؤال این است که اگر کابل‌های استاندارد و کابل‌های نسوز، هر دو از مادۀ سیلیکون تشکیل شده‌اند، پس تفاوت عملکرد آن‌ها از کجا نشئت می‌گیرد؟
کابل‌هایی که می‌توانند در برابر آتش از خود مقاومت نشان دهند، علاوه بر روکش بیرونی، عایقی از جنس Silicon Rubber نیز دارند که مقاومت آن‌ها در برابر آتش را افزایش می‌دهد. عملکرد کابل‌های نسوز وابسته به همین ساختار سیلیکونی است. ساختار سیلیکونی برگرفته از ماده‌ای شیمیایی است که جزء اصلی آن عنصری به نام سیلیسیم است. خلوص مادۀ سیلیکون در بخش پلاستیکی عایق، آستانۀ تحمل کابل در برابر آتش و حرارت را مشحص می‌کند. این کابل‌ها باید بتوانند به‌مدت سه ساعت در دمای 950 درجۀ سانتی‌گراد، شکل عملکردی خود را حفظ کنند. در غیر این صورت از دستۀ کابل‌های استاندارد خارج می‌شوند.
اگر کابلی که خریداری کرده‌اید صرفاً بتواند تا دمای 230 درجۀ سانتی‌گراد را تحمل کند، آن وقت برچسب ضد حریق از روی آن برداشته شده و از گروه کابل‌های مقاوم در برابر آتش خارج می‌شود. توجه کنید که خود مادۀ سیلیکون تا دمای 250 درجۀ سانتی‌گراد در برابر آتش مقاومت می‌کند؛ بنابراین، اگر کابلی اوج مقاومتش حوالی 200 درجۀ سانتی‌گراد باشد، هیچ فرقی با کابل‌های معمولی ندارد. سیلیکون رسانایی حرارتی بسیار بالایی دارد. این بدان معنا است که این ماده گرما را با سرعت بسیار کمی از خود عبور می‌دهد. این رسانایی حرارتی، وابسته به ساختار شیمیایی مادۀ سیلیکون است؛ ساختاری که اجازۀ تغییر دما را به مواد سیلیکونی نمی‌دهد.
![کابل های مقاوم در برابر حرارت]()
مقاوم نبودن کابل در برابر حرارت چه مشکلاتی ایجاد می‌کند؟
شاید در شرایط عادی، استفاده‌نکردن از کابل‌های مقاوم در برابر آتش در ساختار یک سیستم مشکل چندانی برای کاربران ایجاد نکند؛ اما، هنگام بروز شرایط اضطراری، اهمیت به‌کارگیری این کابل‌ها خودش را نشان می‌دهد. قطع برق در شرایط اضطرار، آتش‌سوزی و اتصالی، تنها نمونه‌هایی از حوادثی هستند که ممکن است در صورت رعایت نکردن نکات ایمنی و مقاوم نبودن کابل در برابر حرارت، گریبان‌گیر افراد شوند.
استفاده نکردن از کابل مقاوم در برابر حرارت، جدای از خطر آفرین بودن، می‌تواند هزینه‌بردار هم باشد. برای فهمیدن دلیل این قضیه لازم است دو نکته را مدنظر داشته باشیم. اول اینکه دمای کابل تأثیر به‌سزایی روی روند جریان الکتریسیته می‌گذارد. دوم اینکه کابل‌های مقاوم در برابر حرارت تأثیرپذیری کمتری از دمای محیط دارند و می‌توانند دمای استاندارد خود را تحت تأثیر شدیدترین میزان حرارت مستقیم حفظ کنند. بنابراین، خنک‌‌بودن کابل باعث می‌شود که بتوانیم برای جابه‌جایی بار الکتریکی مشخص، از منبع تغذیۀ کوچک‌تری نسبت به زمان بالا‌بودن دمای کابل استفاده کنیم.
![انواع کابل‌های مقاوم در برابر حرارت]()
انواع کابل‌های مقاوم در برابر حرارت
زمانی که نقش یک ابزار یا محصول در زندگی انسان‌ها از حد معینی بیشتر شود، محققان و مخترعان جامعۀ انسانی سعی می‌کنند با طراحی و عرضۀ انواع مختلف و تخصصی‌تری از آن محصول، کار را برای استفاده‌کنندگان از محصول مدنظر راحت‌تر کنند. همین اتفاق برای کابل‌های مقاوم در برابر آتش نیز افتاده است و باعث شده به‌مرور زمان انواع مختلفی از کابل‌های مقاوم در برابر آتش به بازار عرضه شوند. طبیعتاً هرچه کاربرد محصولی عام‌تر و تکنولوژی بهکاررفته در ساخت آن بدوی‌تر باشد، قیمت محصول پایین‌تر خواهد بود. انواع کابل‌های مقاوم در برابر آتش صرفاً از نظر فناوری بهینه نشده‌اند، بلکه از نظر هزینه نیز بهینه‌سازی شده‌اند تا هرکسی بتواند بسته به نیاز از این کابل‌های ایمن استفاده کند.
از جمله کابل‌های مقاوم در برابر آتش عبارتند از:
کابل نسوز دوروکش بافت
این سیم‌ها مقاومت بالایی در برابر گرما از خود نشان می‌دهند و به همین دلیل در ساختار سیستم‌هایی مانند ترموکوبل کاربرد دارند.
![کابل نسوز دوروکش بافت]()
کابل جرقه‌زن
این کابل‌ها جریان‌های لحظه‌ای را به منبع احتراق هدایت می‌کنند.
کابل کنترل
دستگاه‌های مادر بهکاررفته در صنایع، از این کابل برای ارسال فرمان‌هایشان بهره می‌گیرند.
![کابل های ضد حریق]()
کابل اعلام حریق
این کابل‌ها در سیستمهای اعلام حریق به‌کار گرفته می‌شوند.
کابل قدرت
از این کابل‌ها در تابلوهای توزیع یا نیروگاه‌ها بهره گرفته می‌شوند.
![کابل قدرت]()
کابل ابزار دقیق
این کابل‌ها ساختاری مشابه کابل کنترل دارند و در سیستمهای پردازش داده نصب می‌شوند.
سخن پایانی
همان طور که گفته شد، امروزه انواع مختلفی از کابل‌های ضد حریق به بازار عرضه می‌شوند. این کابل‌ها طیف گسترده‌ای از نیاز جامعۀ بشری در زمینه‌ی ایمنی را پوشش داده و از طرفی قیمت آن‌ها، خریداری این کابل‌ها را برای تمام اقشار جامعه امکان پذیر کرده است. حال که به ضرورت استفاده از کابل‌های ضد حریق پی برده‌اید، ممکن است در پی خرید این کابل‌ها باشید.
سه نکته وجود دارند که بهتر است حین خرید حواستان را به آن‌ها جمع کنید. اول اینکه کابل‌های ضد حریق، توانایی تحمل دمای 900 درجۀ سانتی‌گراد را دارند و اگر کابلی نمی‌تواند تا بیش از 200 درجۀ سانتی‌گراد دوام بیاورد، از نوع کابل معمولی است. دوم اینکه خلوص هلیوم بهکاررفته در ساختار کابلی که می‌خرید، باید مطابق با استانداردهای سلامت شیمیایی باشد. سوم اینکه حین خریدن لوازمی مانند کابل‌های مقاوم در برابر آتش، هرگز کیفیت را فدای قیمت نکنید؛ چراکه می‌تواند شدیداً خطرساز باشد.