کابل‌ها به عنوان رساناهای الکتریسیته، صوت، امواج رادیویی و ... کاربرد دارند. عمده‌ی استفاده از کابل در صنعت برق و الکتریسیته است. با توجه به نیاز محیط و میزان فشار الکتریسیته، کابل‌های مختلفی برای انتقال برق به کار گرفته می‌شود که ممکن است فشار ضعیف، فشار متوسط و فشار قوی باشند.
هر کدام از این کابل‌ها نیز استانداردهای مختص خود را دارند. در این مقاله به بررسی کابل‌های فشار ضعیف و استانداردهای مورد نیاز برای آن در مراحل مختلف می‌پردازیم.
خرید انواع سیم و کابل برق فشار ضعیف از زیتون کابل
کابل فشار ضعیف چیست؟
کابل‌های فشار ضعیف به کابل‌هایی با رشته‌های مس و آلومینیوم گفته می‌شود که در سطوح ولتاژی 300 تا 3000 ولت مورد استفاده قرار می‌گیرند. این رسانا به کمک پلیمرهایی مانند پلاستیک فشرده، پی وی سی و ... عایق می‌شوند تا از خطرات و شار الکتریکی به اطراف جلوگیری کنند.
کابل‌های فشار ضعیف خود به انواع مختلفی تقسیم‌بندی می‌شوند. به عنوان مثال کابل تک لا، نصب ثابت، نیمه افشان گرد، افشان، نیمه افشان کامپکت و ... همگی زیرمجموعه‌ای از این نوع کابل هستند.
![استاندارد کابل‌های فشار ضعیف]()
کاربرد کابل‌های فشار ضعیف
کابل‌های فشار ضعیف برای جاهایی مورد استفاده قرار می‌گیرند که میزان شار الکتریکی در محدوده‌ی استاندارد کابل است. کابل‌هایی که برای برق‌کشی برخی تأسیسات ساده، ساختمان‌های مسکونی و اداری به کار می‌روند، از این نوع هستند. همچنین در سیم‌کشی درون لوازم الکتریکی کم مصرف نیز از این کابل‌ها استفاده می‌شود.
البته با توجه به نوع کابل، در موارد متنوعی به کار می‌روند که مناسب با ساختار و عملکرد کابل باشند.
استانداردهای کابل فشار ضعیف
برای ساخت کابل فشار ضعیف استانداردهایی در نظر گرفته شده است که در موسسه‌ها و کشورهای مختلف کمی با هم تفاوت دارند. در ادامه برخی از این استانداردها را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
کابل‌های فشار ضعیف دارای ولتاژ اسمی 1000/600 ولت هستند که برای نصب اتصالات متحرک و ثابت استفاده می‌شوند. بر اساس مصوباتی که موسسه‌ی استاندارد برای هر کابل در نظر می‌گیرد، تست‌هایی در زمان ساخت باید بر روی کابل‌ها انجام گیرد که به شرح زیر هستند:
- استانداردهای موسسه‌ی استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران
- استانداردهای کمیسیون بین‌المللی الکتروتکنیک
- استانداردهای DIN VDE
- استانداردهای BS
![کابل‌های فشار ضعیف]()
به طور ساده‌تر اگر بخواهیم در این مورد صحبت کنیم، ساختمان و مواد اولیه‌ی مورد استفاده در ساخت کابل‌های فشار ضعیف دارای استانداردهایی است که باید مد نظر قرار گیرند تا ایمنی لازم را در زمان اجرا داشته باشند.
رسانای مورد استفاده در کابل فشار ضعیف
هادی یا رسانا به بخش مغزی کابل گفته می‌شود. این بخش از فلزهایی با مقاومت کمتر در برابر جریان الکتریسیته انتخاب می‌شوند. رایج‌ترین رساناها در کابل، مس و آلومینیوم هستند. مس با درجه‌ی خلوص 99.5 درصد برای کابل بهترین گزینه است که می‌تواند از فعل و انفعالات شیمیایی جلوگیری کند.
کابل باید انعطاف‌پذیری لازم را داشته باشد، به همین علت، رسانا به صورت رشته‌هایی از سیم که مارپیچ دور هم تنیده شده‌اند، طراحی می‌شود. معمولاً یک سیم در بخش وسط و شش سیم به دور آن پیچانده می‌شود و تعداد رشته‌ها از فرمول خاصی تبعیت می‌کند.
عایق سیم و کابل‌های فشار ضعیف
در گذشته برای عایق کردن کابل‌های فشار ضعیف از پلاستیک استفاده می‌شد که امروزه به علت معایب زیادی که دارند کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند. پلاستیک به شدت آسیب‌پذیر است و در معرض گرما و نور خورشید ترک می‌خورد. همچنین به راحتی رطوبت را جذب می‌کند و عایق ناکارآمد می‌شود.
در حال حاضر از پی وی سی برای عایق‌کاری بهتر کابل‌های فشار ضعیف استفاده می‌شود. این ماده دارای مقاومت بیشتری نسبت به پلاستیک‌های معمولی است.
علائم مشخصه برای کابل‌های فشار ضعیف
بر اساس استاندارد آلمانی که در ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد، ساختمان کابل بر اساس حروف الفبا بر روی آن‌ها مشخص می‌شود.
- حرف اول جنس رسانا را مشخص می‌کند که به صورت N مس و NA آلومینیوم است.
![کابل فشار ضعیف]()
- حرف دوم عایق سیم را نشان می‌دهد که از جنس پلاستیک Y یا لاستیک G می‌تواند باشد.
- حرف سوم نوع غلاف را در کابل‌های فشار ضعیف مشخص می‌کند. Y پلاستیک، K سرب، KL آلومینیوم است.
به عنوان مثال کابل با حروف NYYGB به معنای کابل با رسانای مس است که عایق و غلاف آن پلاستیکی است و زره فولاد گالوانیزه دارد.
رنگ کابل‌های فشار ضعیف در استاندارد وی دی ئی آلمان
رنگی که برای عایق رشته‌های کابل به کار می‌رود، شامل رنگ‌های خاکستری روشن، مشکی، قرمز، آبی و سیاه است.
یک کابل دارای دو رشته، از دو رنگ خاکستری روشن و سیاه بهره می‌برد و کابل پنج رشته‌ای هر 5 رنگ را در خود دارد. در تمام کابل‌ها رنگ خاکستری روشن استفاده می‌شود و به عنوان سیم صفر یا MP محسوب می‌شود.
سیم با رنگ قرمز نیز به عنوان سیم محافظ استفاده می‌شود و در کابل‌های فشار ضعیف دارای چهار رشته، به طور معمول سه رشته از سیم را با هم مساوی قرار می‌دهند و رسانای چهارم دارای سطح مقطع نصف دیگر رساناها یا کمی کوچک‌تر از آ‌ن‌هاست.
در هنگام ساخت و دسته‌بندی کابل‌ها، باید موارد تخصصی‌تر نیز در نظر گرفته شود که کیفیت آن در حد مطلوب باشد.