کابلهای تخت به دلیل طراحی منحصر به فرد خود یعنی صاف و انعطافپذیر بودن، در موارد زیادی از کابلهای گرد عملکرد بهتری دارند. این کابلها به شکل تعدادی رشتهسیم ساخته میشوند که به صورت تخت و حالت مستطیل در کنار هم قرار گرفتهاند. از این کابلها به شکل گستردهای برای ساخت تجهیزات پردازش خودکار و رباتها و در وسایلی مانند آسانسورها، جرثقیلها، نقالهها یا برای نصب در سینی کابل و ... استفاده میشود. پیشتر در زیتون کابل به بررسی اساسی ترین تفاوت کابلهای گرد و تخت با هم پرداختیم اما در این مقاله در مورد ویژگیهای کابل تخت و انواع کابل تخت صحبت خواهیم کرد.
کابل تخت چیست؟
کابل های تخت جز مجموعه سیم و کابل قابل انعطاف هستند و به دلیل مقاومت و دوام بالایی که دارند، توانسته اند بازار خوبی در ایران پیدا کنند. عایقی که برای حفاظت از هادی های موجود در کابل تخت استفاده می شود، می تواند از جنس 4، 8، 12، 20 و 24 رشته باشد که کابل تخت 4 رشته یکی از کابل های تخت استاندارد بشمار می رود. لازم به ذکر است که هر کدام از این کابل های تخت برای کار خاصی استفاده می شوند.
به دلیل شکل ظاهری که دارد یعنی تخت بودن آنها، گرما را به شکل بهتری به بیرون کابل انتقال یا هدایت میکند؛ این امر باعث میشود که سیم یا کابل داغ نکند. لازم است بدانید که استحکام مکانیکی این کابل بالا است لذا تنش کششی بین هادی، روکش و عایق در این کابل به اشتراک گذاشته میشود. در هر مکانی که نتوان از کابلهای گرد استفاده کرد، کابل تخت را مورد استفاده خود قرار میدهند.
کابلهای تخت به علت بالا بودن نسبت سطح به حجم، برای انتقال گرما بهتر عمل میکنند و به راحتی گرما را به بیرون کابل هدایت میکنند تا از داغ شدن سیم جلو گیری شود. از کابلهای تخت در صنایع گوناگون از جمله صنایع ساختمان سازی، ماشین آلات صنعتی، جرثقیل ها، بالابرها و… استفاده میشود.
کابل افشان تخت از نظر سایز و شکل مقطع، به گونهای است که با افزایش انعطاف پذیری، کاهش فضای اشغال شده، انتقال گرمای عالی و دارا بودن استحکام بالا، طرفداران زیادی پیدا کرده است. این نوع کابلها از پر تقاضاترین کابلهای بازار هستند. به این ترتیب با توجه به ویژگیهای گفته شده، کابل افشان تخت موتور چاهی که یک نوع کابل تخت افشان است، از انعطاف پذیری بالایی برخوردار بوده و روکش ضد آب دارد.
مزایای کابل تخت
کابلهای تخت نسبت به کابل گرد مزایایی دارند که موجب میشود تکنیسینها، استفاده از آنها را در موارد زیادی به کابل گرد ترجیح بدهند.
-
اولین مزیت این کابلها این است که با توجه به نوع طراحی تخت و مستطیلی خود، موجب میشوند که تمام هادیهای به کار رفته در کابل به راحتی قابل شناسایی باشند و اتصال و کنترل آنها زحمت زیادی نداشته باشد.
-
مزیت بعدی این کابلها در این است که مسطح بودن آنها باعث میشود که بتوانید تعداد زیادی از کابلها را بدون اتلاف فضای زیاد، بر روی هم قرار دهید و به راحتی از آنها استفاده نمایید.
-
مزیت سوم این است که به دلیل ضخامت کمتر نسبت به کابلهای گرد، انعطافپذیری بیشتری دارند و در بازوهای چرخشی و محل دربها با سهولت بیشتری مورد استفاده قرار میگیرند.
-
مزیت چهارم کابل تخت هم در شکل هندسی منظم آن نهفته است. فاصلهی بین هادیها در کابل تخت ثابت است و شکل هندسی منظم آن باعث به وجود آمدن کیفیتهای الکتریکی ثابتی میشود.
-
سطح بیشتر کابل تخت نسبت به کابل گرد موجب میشود که انتقال گرما با سهولت و سرعت بیشتری در آن انجام شود در نتیجه سطح دما در این کابلها کمتر است که این موضوع امکان اتتقال جریان الکتریکی بیشتری را فراهم میکند.
-
یکی دیگر از مزایای کابلهای تخت نسبت به کابل گرد این است که در این کابلها امکان ایجاد اتصالات پرتراکم با سهولت بیشتری فراهم است.
انواع کابل تخت
کابلهای تخت از نظر تعداد رشتهها به اندازههای مختلفی مانند ۴، ۸، ۱۲، ۲۰ و ۲۴ رشته تقسیم میشوند. این کابلها از نظر سطح مقطع و تعداد رشتههای موجود، در انواع مختلفی تولید و به بازار عرضه میشوند و استحکام و انعطافپذیری متفاوتی دارند. از جمله انواع کابل تخت میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
کابل تخت آسانسور
یکی از انواع کابلهای تخت، کابل تخت آسانسوری است که با توجه به نوع کاربرد خود در شکلهای ظاهری مختلفی تولید میشوند.
این کابل در واقع رابط بین اتاق کنترل آسانسور و کابین است و معمولاً همیشه در حال حرکت است. از آنجایی که در تولید کابل تخت آسانسور از بهترین و با کیفیتترین مواد استفاده میشود؛ بنابراین این کابلها از مقاومت بسیار بالا و عمر طولانی نسبت به دیگر کابلهای تخت برخوردار هستند.
جنس روکش این کابل از لاستیک مقاوم پی وی سی است و جنس داخلی آن از مس نرم ساخته شده است. از جمله ویژگیهای دیگر این کابل میتوان به انعطافپذیر بودن، مقاومت در برابر آتشسوزی، مقاومت در برابر اصطکاک و ساییدگی، قابلیت انتقال سریع اطلاعات از تابلو فرمان به کابین و ... اشاره کرد.
کابل تخت آسانسور به طور معمول از بین کابلهای ۲۰ رشتهای یا ۲۴ رشتهای انتخاب میشود. در صورت استفاده از کابلهای با رشتههای کمتر، امکان گرهخوردگی آن در حین کار آسانسور وجود دارد.
کابل تخت افشان
کابل تخت افشان در انواع مختلفی مانند کابل فشار ضعیف، کابل کنترل، کابل کولری قدرت و... تولید میشود. این کابلها با کنار هم قرار گرفتن ۱ تا ۵ رشته به وجود میآیند و انعطافپذیری بسیار بالایی دارند و در مکانهایی که نیاز به انعطافپذیری زیادی دارد، استفاده میشوند.
برای عایق بندی این کابلها از پلی وینیل کلراید استفاده میشود. از جمله مزایای دیگر این کابلها میتوان به وزن پایین، اشغال فضای کمتر و استحکام بسیار بالا اشاره کرد. نسبت سطح به حجم کابل افشان از کابل گرد بیشتر است که این خصوصیت به انتقال بیشتر گرما به خارج از کابل کمک میکند.
از آنجایی که مقدار جریان دهی این کابلها با یکدیگر متفاوت است بنابراین هنگام خرید باید به ولتاژ آنها نیز توجه کرد. ولتاژ این کابلها معمولاً ۴۵۰ ولت است. از کابلهای تخت افشان میتوان در عمق ۳۰۰ متری آب نیز استفاده کرد.
کابل تخت جرثقیل
کابل تخت جرثقیل بیشتر در ساخت ماشینآلات به کار برده میشود و هدف اصلی آن انتقال نیروی کششی در جرثقیلهایی است که اجسام سنگین را بلند میکنند. این نوع کابل همچنین از پرکاربردترین کابلها برای تامین میزان برق جرثقیل و انتقال سیگنال است و در اندازههای مختلفی در بازار وجود دارد.
از جمله ویژگیهای دیگر کابل تخت جرثقیل میتوان به این اشاره کرد که باید مقاومت و تحمل بالایی در برابر گرما و فشار داشته باشند و عایق مناسبی داشته باشند زیرا در حملونقل وسایل مختلف توسط جرثقیلها، گرما و فشار زیادی تولید میشود. اگر کابل تخت جرثقیل توسط یک کارخانه معتبر و با کیفیت تولید شود میتواند به هر سمت دلخواه باز و بسته شود و هیچ نقص فنی هنگام باز و بسته شدن به همراه نخواهد داشت.
کابل تخت ۴ رشته
یکی از اندازههای استانداردی که کابلهای تخت در آن تولید میشود کابل ۴ رشته است. کابل تخت ۴ رشته نسبت به کابلهای تخت دیگری که تعداد رشته بیشتری دارند، کمترین مقاومت را دارد. از جمله مزایای مهم این کابل میتوان به انعطافپذیری بالا و مقاومت در برابر اشعه ماوراء بنفش اشاره کرد.
تفاوت کابل تخت با کابل گرد
هادی در کابلهای تخت با فاصلهی یکسانی برای پیمایش فاصلهی مساوی قرار دارند. اما در کابل گرد، سیمها به داخل کابل میپیچند و میچرخند، بنابراین فاصله و طول مسیر متفاوت است و به طور مداوم تغییر میکند. نتیجه این است که کابلهای مسطح عملکرد الکتریکی قابل ملاحظهای بهتر از کابلهای گرد دارند، از جمله سرعت سیگنال سریعتر، کج شدن کمتر و ظرفیت حمل جریان بالاتر، به دلیل مسیر ثابت و خط مستقیم جریان الکتریکی در یک کابل تخت.
یک مزیت نهایی در طراحی کابلهای مسطح این است که خاتمه و شناسایی آنها نسبت به کابلهای گرد راحتتر است، زیرا آنها شکل موازی دارند. این طراحی موازی به این معنی است که ترمیم آنها آسان است و این برابری باعث میشود طراحی قوی باشد، زیرا فشار و بار به طور مساوی در کل کابل توزیع میشود.
سایز: کابل تخت در سطح مقاطع مختلف و با تعداد رشته های متنوع قابل تولید و فروش است. از جمله سایزهای این کابل میتوان به 0.5×2، 0.75×2، 1×2، 1.5×2، 2.5×2، 6×3، 10×3، 16×3، 25×3، 35×3، 1.5×4، 2.5×4، 4×4، 6×4، 10×4، 16×4، 1.5×8، 2.5×8، 0.75×12، 1.5×12، 2.5×12، 1.5×16 و 0.75×24 اشاره نمود.
ساختار کابل افشان تخت
هادی: مس نرم شده افشان
عایق: پی وی سی یا رابر
چینش رشته های کابل: به شکل موازی
روکش: PVC یا رابر (آمیزه های لاستیک مصنوعی)
سخن پایانی
در این مقاله درباره کابل تخت و انواع آن صحبت کردیم. این کابلها مدت زمان زیادی نیست که وارد بازار شدهاند اما در همین مدت زمان کم توانستند جایگزین بسیاری از کابلهای قدیمی شوند.
کابلهای تخت دارای چندین کابل کوچک گرد هستند که عایقبندی آنها به صورت خطی انجام میشود و همین موضوع باعث شده تا این کابلها نسبت به دیگر کابلهای موجود در بازار از مقاومت بیشتری برخوردار باشند و در طول زمان استحکام و کارایی خود را از دست ندهند. در صورتی که به دنبال خرید کابل تخت هستید میتوانید با مراجعه به سایت زیتون کابل، قیمت کابل تخت مورد نظر خود را استعلام نموده و آن را با بهترین کیفیت و قیمت خریداری کنید.
سوالات متداول کابل تخت
1- کابل تخت چیست؟
کابل های تخت جز مجموعه سیم و کابل قابل انعطاف هستند و به دلیل مقاومت و دوام بالایی که دارند، توانسته اند بازار خوبی در ایران پیدا کنند. عایقی که برای حفاظت از هادی های موجود در کابل تخت استفاده می شود، می تواند از جنس 4، 8، 12، 20 و 24 رشته باشد که کابل تخت 4 رشته یکی از کابل های تخت استاندارد بشمار می رود. لازم به ذکر است که هر کدام از این کابل های تخت برای کار خاصی استفاده می شوند.
2- انواع کابل تخت چیست؟
از جمله انواع کابل تخت میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
یکی از انواع کابلهای تخت، کابل تخت آسانسوری است که با توجه به نوع کاربرد خود در شکلهای ظاهری مختلفی تولید میشوند.
- کابل تخت افشان
- کابل تخت جرثقیل
- کابل تخت ۴ رشته