کابل برق مجموعهای تشکیل شده از یک یا چند سیم به هم تابیده شده است که توسط مادهای عایق شده و وظیفهی انتقال جریان الکتریسیته را بر عهده دارد. کابلهای برق برای سیم کشی داخل ساختمان، به صورت مدفون در زمین و... استفاده میشوند.
از کابلهای برق انعطاف پذیر در دستگاههای قابل حمل و نقل استفاده میشود. امروزه کابلهای برق با توجه به کاربرد، انواع مختلفی دارند که در جنس و اندازه تفاوت دارند. کابلهای برق در تاسیسات الکتریکی اهمیت بسیار زیادی دارند.
امروزه نقش پررنگ کابل برق را میتوان در تمامی صنایع مشاهده کرد. بخش بسیار بزرگی از انتقال انرژی در صنعت برق را کابلهای برق بر عهده دارند.
اهمیت کابلهای برق به قدری زیاد است که هر روز نوع جدیدی از آنها به دنیا معرفی میشود.
اجزای تشکیل دهنده کابل برق چیست؟
به طور کلی اجزای تشکیل دهنده کابل برق، هادی و عایق هستند. هادی کابل که اصلیترین قسمت کابل برق است، فلزی است از جنس مس یا آلومینیوم که به صورتهای مختلف از جمله مفتولی، تک رشته ای، افشان، گرد و مثلثی یافت میشود. نشانههای اختصاری هر نوع هادی به شرح زیر است:
نشانه هادی گرد حرف R
نشانه هادی مفتولی تک رشتهای حرف E
نشانه هادی مثلثی حرف S
نشانه هادی افشان یا چند رشتهای حرف M
هادیها انواع مختلفی دارند؛ از جمله: هادی های تک مفتولی، گرد تابیده منظم، فشرده گرد تابیده منظم، افشان (انعطاف پذیر) و فشرده سکتور تابیده منظم.
انتخاب هادی با توجه به نحوه استفاده، توصیههای استاندارد و حتی سلیقه مصرف کننده انجام میشود. برای نصب ثابت، هادی تک مفتولی و تابیده منظم و برای کاربرد با انعطاف پذیری، هادی افشان و بسیار انعطاف پذیر مناسب هستند.
اگر می خواهید بدانید "نحوه عیب یابی کابل برق چگونه است" مقاله ای تحت همین عنوان را در سایت ما بخوانید.
عایقهای معمول به کار رفته در کابل برق
کابلهای برق بسته به کاربردی که دارند، عایق خاص خود را دارند. متداولترین نوع عایق، پلی وینیل کلراید یا PVC است که با نام پروتودور نیز شناخته میشود.
از مواد لاستیکی و کاغذهای آغشته به روغن نیز به عنوان عایق استفاده میشود.نوع دیگری از عایق پلی اتیلن یا PET نام دارد که شبیه به PVC است اما برخلافPVC نسوز نیست.
نقش عایق برق
عایق کابل برق باید مانع هدایت جریان بوده و مقاومت خوبی دربرابر عوامل مکانیکی از خود نشان دهد. همچنین لازم است عایق هادی کابل را کاملا بپوشاند و قابلیت ارتجاعی نیز داشته باشد.ضخامت آن نیز نباید از مقدار استاندارد کمتر باشد.
همچنین لایهای محافظ به نام غلاف روی کابل برق کشیده میشود تا از عایق کابل در برابر عوامل محیطی و نیروهای مکانیکی محافظت کند. جنس غلاف بسته به محل مورد استفاده میتواند PVC، سرب، آلومینیوم یا فولاد باشد.
انواع کابل برق از نظر سطح ولتاژ
کابل فشار ضعیف: این کابلها ولتاژ بین 600 تا 1000 ولت را تحمل میکنند، هادی آنها از جنس مس یا آلومینیوم است و دارای عایق از جنس پلیمر هستند.
کابل فشار متوسط: این کابلها ولتاژ کمتر از 36000 ولت را تحمل میکنند و هادی از جنس مس یا آلومینیوم دارند. عایق این کابلها XLPE است.
کابل فشار قوی: این کابلها مانند کابلهای فشار متوسط، هادی از جنس مس یا آلومینیوم و عایق XLPE دارند و ولتاژ بین 36000 تا 400000 ولت را تحمل میکنند.
کابل ساختمانی: این کابلها مسئولیت تقسیم جریان در ساختمان را بر عهده دارند. کابلهای انعطاف پذیر با هادی انعطاف پذیر و عایق PVC یا Rubber و کابلهای Heat Resistant با هادی انعطاف پذیر و عایق Silicon Rubber در این دسته قرار میگیرند.
کابل ابزار دقیق: این کابلها ولتاژ بین 24 تا 110 ولت را تحمل میکنند.
کابل ضد آتش: این کابلها در برابر آتش مقاومت بالایی دارند و در هنگام آتش سوزی، آتش را منتقل نمیکنند، نمیسوزند و دود ایجاد نمیکنند.
انواع عایق در کابل برق :
- • کابل برق با عایق PVC: همانطور که گفته شد پلی وینیل کلراید یا PVC متداولترین نوع عایق است.
این نوع کابل که از قیمت مناسب و مقاومت بالا در برابر عوامل شیمیایی برخوردار است، به طور کلی برای لوازم خانگی، سیم کشی منازل و... استفاده میشود.
• کابل برق با عایق پلی اتیلن: این نوع کابل PEX یا XLPE نامیده می شود. از آنجایی که این نوع کابل در دمای اتاق و دماهای بالاتر عملکرد بسیار مناسبی دارد، در ساختمان سازی بسیار پرکاربرد است.
• کابل برق با عایق الاستومری: این نوع کابلها در محیطهایی با دمای بالا استفاده میشوند. در کوتاه مدت تحمل دمای 250 درجه و در دراز مدت تحمل دمای 90 درجه را دارند.
• کابل برق با عایق رابری: این کابلها در تجهیزاتی مانند ژنراتورها و ترانسهای برق کاربرد دارند. این کابلها به دلیل امنیت بالا در استفاده طولانی مدت حائز اهمیت هستند.